Ayvalık’ta Gezilecek Tarihi Yerler :

Ayvalık, doğal güzellikleri, tarihi dokusu ve zengin kültürel mirası ile ünlüdür. Burada yapılacak en keyifli aktivitelerden biri, adaları gezmek ve doğanın keyfini çıkarmaktır. Cunda Adası, tarihi evleri, şirin sokakları ve lezzetli yemekleri ile ünlüdür. Aynı zamanda Şeytan Sofrası‘nın eşsiz manzarası da ziyaretçileri kendine çekmektedir.

1. Agia İanni Kilisesi (Saatli Cami)

Agia İanni Kilisesi (Saatli Cami), ilçe merkezinde bulunan ve Rumlar tarafından inşa edilmiş bir yapıdır. Kilise, kapalı Yunan haçlı bir plana sahiptir ve güneybatı köşesinden yükselen çan kulesi üzerindeki saat yapısından dolayı Saatli Cami olarak da bilinir.

Saatli Cami, Ege bölgesinin farklı inanç ve kültürlere olan saygısını simgeleyen bir yapıdır. Kilisenin, mübadele öncesi Ortodoks Hıristiyan cemaatinin kilisesi olduğu tahmin edilmektedir. Yapının 1850 yılında yapıldığı düşünülmektedir. Ancak 1928 yılından sonra yapı, camii olarak hizmet vermeye başlamıştır.

Yapının özelliği, kilise olarak hizmet verdiği dönemden kalan çan kulesini korumasıdır. Bu özelliğiyle Saatli Cami, tarih boyunca farklı inançların ve kültürlerin bir arada yaşadığı Ege bölgesinin zengin tarihine tanıklık etmektedir.

2. Çınarlı Cami (Agia İorga Kilisesi)

Agia İorgi Kilisesi (Çınarlı Cami), Ayvalık’ın ilçe merkezinde yer alan ve Pazar yeri olarak bilinen yerde bulunmaktadır. Yapımında ağırlıklı olarak sarımsak taşı kullanılmıştır. Cephede yer alan küçük sütunlarla oturan kemerli biçimler ve örgü şebekelerle süslenmiş pencere biçimleri, yapının etkileyici görünümünü oluşturmaktadır.

Kilise, 19. yüzyılın ikinci yarısında Ayvalık’ta yaşayan Rumlar tarafından yapılmıştır. Ancak Cumhuriyet döneminde camiiye dönüştürülmüştür. Bu nedenle, yapının günümüzde adı Çınarlı Camii olarak bilinmektedir.

3. Hayrettin Paşa Cami

Kato Panaya Kilisesi (Hayrettin Paşa Camii), Rumların dönemi sırasında Helen okulu olarak bilinen ve dini eğitim veren iki yapı arasında bulunan bir kilisedir. Yapı, bazalikal plana sahiptir ve batıda narteks girişi bulunmaktadır. Plan ve mimari özellikleri açısından oldukça sade bir yapıdır.

Kilise, Helenistik dönemde yapılmış ve Bizans İmparatorluğu döneminde birçok kez restore edilmiştir. Daha sonra ise Osmanlı İmparatorluğu döneminde camiye dönüştürülmüştür. Kilise/cami, Ayvalık’ta bulunan tarihi yapıların önemli bir örneği olarak kabul edilir ve ziyaretçiler tarafından ilgiyle karşılanır.

4. Ayvalık Hamidiye Cami

Hamidiye Camii; Osmanlı İmparatorluğu’nun XIX. yüzyıl döneminde yaşayan Müslüman nüfusunun ibadet ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla inşa edilmiştir. Cami, II. Abdülhamit döneminde yapılmış ve tek camii olma özelliği taşımaktadır. Kare planlı ve kübik gövdeli olan bu yapı, tek kubbeli bir yapıya sahiptir.

Hamidiye Camii’nin minaresi, yapıdan bağımsız şekilde kuzeybatı köşesinde yer almaktadır. Bu minare, orijinal minare olarak yapılmıştır ve kübik kaideli silindirik gövdeli ile tek şerefeli bir biçime sahiptir.

Cami, eklektik bir mimari anlayışın hâkim olduğu bir yapıdır. Ancak yine de Ayvalık’ın diğer yapılarına benzer özellikleri taşıyarak kent dokusuyla büyük bir uyum içindedir.

5. Taksiyarhis Anıt Müzesi

Taksiyarhis Kilisesi, hem Hristiyan hem de Müslümanların bir arada yaşadığı bir mahallede bulunan ve baş melek Cebrail’in adını taşıyan bir kilisedir. Kilise, başpiskoposluk kilisesi olarak inşa edilmiştir ve Hristiyan ikonografisi resimleriyle ünlüdür.

Kilise, geniş bir avlu içinde yer alır ve avluya açılan iki anıtsal kapısı bulunmaktadır. Kilisenin kitabesinde 1844 yılında yapıldığı belirtilmektedir. Dış cephesi oldukça sade bir görünüme sahiptir ancak iç mekanı dönemin süsleme tarzını yansıtacak kadar gösterişlidir.

Özellikle İkonostasis’in üst panolarındaki ikonalar, Girit Ekolüne ait resimlerdir. Bu resimler, Hıristiyan ikonografisine ait temaları işleyen ve Rönesans resim sanatının özelliklerini içinde barındıran gerçekçi ve dengeli bir kompozisyonu bütünleştirmektedir.

Taksiyarhis Kilisesi, 2013 yılında restorasyon çalışmalarının tamamlanmasıyla anıt müze statüsünde ziyaretçilere açılmıştır. Kilise, hem Hristiyan hem de Müslümanlar için önemli bir kültür mirasıdır ve ziyaret edilmesi gereken önemli bir turistik yerdir.

6. Ayvalık Ayazma Kilisesi

Ayazma Kilisesi, kutsal su anlamına gelen Ayazma ismiyle bilinen bir kilisedir ve Rum Ortodoks Kilisesi tarzından farklı bir mimariye sahiptir. Dikdörtgen plana sahip olan kilise, bazalikal yapısıyla dikkat çekmektedir ve özellikle batı cephesinde antik mimari izleri görülmektedir.

Ayvalık’ta Gezilecek Tarihi Yerler

Ayvalık ve Çevresinde Gezilecek Yerler Haritası (Haritayı Zoomlayarak Büyütebilirsiniz.)